Việt Nam siết chặt tiêu chuẩn khí thải: Hướng đến giao thông xanh và bầu không khí sạch hơn

Việt Nam đang từng bước nâng cao các tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông nhằm cải thiện chất lượng không khí, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy sự chuyển dịch sang giao thông thân thiện với môi trường. Dưới đây là toàn cảnh các tiêu chuẩn khí thải hiện hành và lộ trình áp dụng trong thời gian tới.

🔎 1. Tiêu chuẩn khí thải hiện hành

Việt Nam hiện sử dụng hệ thống tiêu chuẩn khí thải tương đương các mức Euro từ Euro 1 đến Euro 5, trong đó Euro 5 là cấp độ nghiêm ngặt nhất đang được triển khai. Các tiêu chuẩn này quy định giới hạn phát thải các chất gây ô nhiễm như NOx (Oxit Nitơ), HC (Hydrocacbon), CO (Carbon monoxide) và PM (bụi mịn) từ động cơ phương tiện.

📅 2. Lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới

Theo Quyết định 19/2024/QĐ-TTg, lộ trình áp dụng các tiêu chuẩn khí thải mới được triển khai như sau:

🚘 Đối với ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới:

Từ 01/01/2025: Áp dụng tiêu chuẩn khí thải Mức 5 (tương đương Euro 5) trên toàn quốc.

🛵 Đối với xe mô tô và xe gắn máy:

Xe gắn máy hai bánh:
- Từ 01/01/2025 – 30/6/2027: Áp dụng Mức 2.
- Từ 01/7/2027: Áp dụng Mức 4.
Xe mô tô hai bánh:
- Từ 01/01/2025 – 30/6/2026: Áp dụng Mức 3.
- Từ 01/7/2026: Áp dụng Mức 4.

📑 3. Dự thảo kiểm soát khí thải phương tiện đang lưu hành

Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến về dự thảo quy định lộ trình kiểm soát khí thải cho ô tô, mô tô và xe gắn máy đã qua sử dụng. Dự thảo chia mức khí thải thành 5 cấp độ (tương đương Euro 1–5) và đề xuất lộ trình áp dụng như sau:

🚗 Ô tô đang lưu hành:

Năm sản xuất	Mức khí thải áp dụng	Thời điểm	Khu vực áp dụng
Trước 1999	Mức 1	01/01/2026	Toàn quốc
1999 – 2016	Mức 2	01/01/2026	Toàn quốc
Từ 2017	Mức 4	01/01/2026	Hà Nội, TP.HCM
Từ 2017	Mức 3	01/01/2026	Các tỉnh còn lại
Từ 2022 trở đi	Mức 5	2027–2028	Toàn quốc theo vùng

🏍 Mô tô, xe gắn máy đang lưu hành:

Kiểm định khí thải bắt đầu từ năm 2028 tại một số thành phố lớn.
Dự kiến mở rộng toàn quốc từ năm 2030.

🚦 4. Toàn cảnh lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro tại Việt Nam

1. Ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới:

Thời gian	Tiêu chuẩn khí thải	Văn bản áp dụng
Trước 2008	Euro 1	Quyết định 249/2005/QĐ-TTg
Từ 01/01/2008	Euro 2
Từ 01/01/2017	Euro 4	Quyết định 49/2011/QĐ-TTg
Từ 01/01/2025	Euro 5	Quyết định 19/2024/QĐ-TTg
⛔ Euro 6	Chưa có lộ trình áp dụng chính thức tại Việt Nam

2. Xe mô tô, xe gắn máy:

Thời gian	Tiêu chuẩn khí thải	Loại xe
Từ 2007	Euro 2	Xe mô tô mới
Từ 01/01/2017	Euro 3	Xe mô tô mới
Từ 01/01/2025 – 2027	Euro 2–3	Xe mô tô/gắn máy mới
Từ 01/07/2026 trở đi	Euro 4	Xe mô tô hai bánh mới
Từ 01/07/2027 trở đi	Euro 4	Xe gắn máy hai bánh mới

💡 5. Tác động và khuyến nghị

Việc siết chặt tiêu chuẩn khí thải là bước đi tất yếu để:

✅ Giảm thiểu ô nhiễm không khí đô thị.
✅ Nâng cao chất lượng sống và sức khỏe cộng đồng.
✅ Khuyến khích sử dụng phương tiện xanh như ô tô điện, xe hybrid, xe chạy khí tự nhiên (CNG).

Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra không ít thách thức:

🔧 Người dân, doanh nghiệp cần chuẩn bị kinh phí nâng cấp, bảo dưỡng hoặc thay thế phương tiện không đạt chuẩn.
📆 Chủ động theo dõi thông tin chính thức, tránh rủi ro phương tiện bị hạn chế lưu hành do không đạt tiêu chuẩn.

📌 Kết luận

Việc từng bước áp dụng các tiêu chuẩn khí thải cao hơn như Euro 5 và dự kiến tiến tới Euro 6 trong tương lai là minh chứng cho cam kết của Việt Nam trong công cuộc bảo vệ môi trường và xây dựng giao thông bền vững. Đây không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà còn là hành động thiết thực từ mỗi cá nhân và tổ chức.